آرشيو  مقالات و نوشته هاي سينمايي   

سینمای ایران تاریخ پررونقی را پشت سر گذاشته است اما اکنون، روزگار کم‌ فروغی را طی می‌کند

وضعيت سينماهاي شهرستاني كشور

بعد از ظهر پنجشنبه است و در بزرگترین سینمای شهر، تماشاگران معدودی روی صندلی‌های فرسوده نشسته‌اند و به پرده سینما نگاه می‌کنند. تنها سینمای شهر بیش از  600 نفر گنجایش دارد،  اما تنها 40 تماشاگر در سالن هستند. مدیر سینما کنار در سالن ایستاده است. سینمایش 48 سال قدمت دارد و روزهایی را به یاد می‌آورد که سالن لبریز از تماشاگر بود و مردم برای دیدن فیلم‌هایش سر و  دست می‌شکستند. اما حالا در بهترین ساعات هفته، 2 ردیف از سالن هم پر نمی‌شود.

به فکر دریافت تسهیلات برای بازسازی سینماست؛ چون می‌داند این روزها مردم به ظاهر سالن و تجهیزات جدید خیلی اهمیت می‌دهند، اما در همین حال، حرف ‌های همکارش را نیز به یاد می‌آورد که گفته بود 400‌ میلیون تومان خرج بازسازی سینمایش کرده و با این همه، به رونق آن چندان افزوده نشده است. او مدتی است که با خود می‌گوید برای جلوگیری از تعطیلی سینما چه باید کرد و این که اصلاً باید جلوی این اتفاق را گرفت یا نه؟

سینمای ایران تاریخ پررونقی را پشت سر گذاشته است، اما اکنون، روزگار کم‌ فروغی را طی می‌کند. سینماداران می‌گویند که از تعداد مخاطبان سینماهای ایران کاسته شده است و آمار تماشاگران سینمای ایران به خوبی این ادعا را ثابت می‌کند. به گفته حسین نیرومند، مدیر امور سینمایی حوزه هنری که سازمان متبوعش سینماهای زیادی را در سطح کشور اداره می‌کند، در سال 1372 تعداد تماشاگران سینما 65 میلیون نفر بوده، اما در سال 1387 این رقم به 14 میلیون نفر  کاهش یافته  است.

   تغییر کاربری به انبار علوفه

در اردیبهشت‌ ماه امسال (سال 1389) خبری منتشر شد مبنی بر اینکه حوزه معاونت سینمایی وزارت ارشاد، تبدیل سینما «سعید» دلفان به انبار علوفه را پیگیری خواهد کرد. این سینما تنها سینمای شهر دلفان در استان لرستان است که از 4 سال پیش تعطیل شده و اکنون به انبار علوفه تبدیل شده است.  از میان شهرهای کوچک دارای سینما می‌توان سراب در آذربایجان شرقی را نام برد که سینمای این شهر نیز اکنون اکران فیلم را کنار گذاشته است. البته بسیاری از شهرهای کشور نیز اصلاً سینمایی ندارند که نگران تعطیل ‌شدن آن باشند.

در میان شهرهای بزرگ و کلانشهرها نیز سینماها چندان رونق ندارد. برای مثال، در شیراز که یک شهر فرهنگی محسوب می‌شود، میانگین سنی سینماها 40 سال است؛  در ساری با جمعیتی  در حدود  500 هزار نفر، تنها یک سینما فعال است؛ در قزوین با اینکه سینما «مهتاب» اخیراً بازسازی شده، فروش فیلم‌ها 80 درصد افت داشته است. مسئول گیشه سینما «ملت» در قزوین به خبرنگار روزنامه همشهری می‌گوید: «در روز حدود 20 تا 25 نفر به سینما می‌آیند که با این تعداد اصلاً نمی‌توان سینما را  اداره کرد. معمولاً باید 8 الي 9 نفر یک سینما را بچرخانند، اما حالا به دلیل هزینه‌ های زیاد سینماداری، یک نفر همه وظایف آپارات، فروش بلیت و اداره فروشگاه را انجام می‌دهد.»

کل استان هرمزگان تنها دو سینما دارد و به گفته مدیر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسئولان هیچ شهرستانی در این استان انگیزه ندارند که در شهرشان سینما بسازند. 11شهرستان در استان گلستان بدون سینما هستند. چندی پیش یک سینما  از 3 سینمای شهر 500 هزار نفری کرمان تعطیل شد و به‌ تدریج سینماهای شهرهای جیرفت، کهنوج، بافت و رفسنجان نیز در این استان دست از کار کشیده‌اند.

   400 شهر فاقد سینما

در شهرهای ایران 450 سالن سینما وجود دارد، اما معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرده است که فقط 200 سالن از این تعداد فعال است. در شماری از استان‌ های ایران نیز سالن سینما فقط در مرکز استان وجود دارد؛ استان ‌های هرمزگان و قزوین از جمله این استان ‌ها هستند. در برخی از استان ‌های دیگر نیز فقط در 2 شهر، سالن سینما به چشم می‌خورد و اگر مسئولان فرهنگی استان مراقب نباشند، این سینماها نیز به دلیل رکود بازار ممکن است در آستانه تعطیل ‌شدن قرار گیرند. در استان همدان تنها در همدان و ملایر سینما وجود دارد. در استان خراسان جنوبی فقط در بیرجند و فردوس سالن سینما ساخته شده است. در استان گلستان هم فقط در سینماهای گرگان و گنبد فیلم اکران می‌شود، همچنین در استان کرمان تنها دو شهر کرمان و سیرجان سینمای فعال دارند. به این ترتیب، در بسیاری از استان ‌های کشور، ساکنان شهرستانها از داشتن سینما که با وجود گرانی بلیت، باز هم یکی از ارزانترین تفریحات محسوب می‌‌شود، محرومند.

   بازسازی 15 سینما در یک سال

براساس آماری که حوزه هنری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرده‌اند، در 400 شهر ایران سالن سینما وجود ندارد. از این رو، مدیران سینمایی کشور در برنامه‌ های بلند مدت خود اعلام کرده‌اند که ابتدا می‌خواهند در این شهرها سالن سینما بسازند یا سینماهای تعطیل شده این شهرها را بازگشایی کنند و سپس به فکر افزودن بر تعداد سینماهای شهرهای دارای سینما باشند. در 3 ماه و نیمی که از سال 89 گذشته است، هنوز حوزه معاونت سینمایی بودجه‌ای را که برای بازسازی سینماها در نظر گرفته، اعلام نکرده است. بودجه این معاونت در سال گذشته حدود 35 میلیارد تومان بود که بخشی از آن صرف بازسازی سینماها شد.

از میان 450 سینمایی که در کشور وجود دارد، 150 سینما نیازمند بازسازی است که در سال گذشته بودجه بازسازی فقط به 15سالن سینمایی در کشور رسید. جواد شمقدری، معاون سینمایی وزارت ارشاد، از افزایش 30 درصدی بازسازی سالن ‌های سینمایی خبر داده، اما  اعلام نکرده که این بودجه چقدر است. بازسازی هر سالن‌ سینما دست کم 400 میلیون تومان هزینه در بر دارد.

   انتقاد از بازسازی پراکنده

با این حال، حسین نیرومند، معاون سینمایی حوزه هنری می‌گوید که بازسازی پراکنده سینماها، چاره کار نیست و برای احیای سینماهای فرسوده به «عزم ملی» نیاز است. حوزه هنری مالک 83 سینما در سراسر کشور است که تعدادی از آنها قدمتی بالای 40 سال دارد. به گفته نیرومند برای بازسازی جدی سینماها در کشور باید سالانه 10 میلیارد تومان بودجه صرف شود.

در اواخر سال گذشته، هنگامی که نمایندگان مجلس بودجه فرهنگی را بررسی می‌کردند، در کمیسیون فرهنگی بودجه 30 میلیارد تومانی برای بازسازی سینماها تصویب شد، اما این رقم در کمیسیون تلفیق مورد پذیرش قرار نگرفت. در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مؤسسه «سینما شهر» مسئولیت بازسازی سینماهای قدیمی را بر عهده دارد. مسچی، مدیر عامل این مؤسسه می‌گوید: «با توجه به اینکه خرید زمین و ساختن سینمای جدید،به بودجه بسیار بالایی نیاز دارد، سیاست بازسازی بیشتر به سمت سینماهای قدیمی موجود در شهرها متمایل شده است.»

به گفته وی، قرار است در دو ماه آینده، 15‌سینمای دیگر در سراسر ایران بازسازی شود. با این حساب اگر وعده معاون سینمایی مبنی بر افزایش 30 درصدی بازسازی سینماها در سال جاری محقق شود، می‌توان امیدوار بود  امسال 20 سینما از فهرست 150 سینمای نیازمند بازسازی خارج شود و  البته معلوم نیست که چند سینما به دلیل فرسودگی در سال 89 به این فهرست اضافه خواهد شد.