آرشيو  مقالات و نوشته هاي سينمايي   

در اين بخش مي توانيد به آرشيو نوشته ها، يادداشت هاي سينمايي، نقد و تحليل فيلم ها و مقالات سينمايي (بالاخص مقالات حوزه نمايش و اكران كشور) موجود در سايت دسترسي داشته باشيد.

   عنوان يادداشت:

در روزهای گذشته خبرهایی مبنی بر اینکه دو فیلم سینمایی «خصوصی» و «گشت ارشاد» قرار است از اکران بیفتند به گوش می‌رسید. قبل از این هم انصار حزب الله با تجمع در مقابل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مخالفت خود را با اکران این دو فیلم اعلام کرده بودند. برخی کارشناسان سینما هم به ترکیب اکران این دو فیلم در تریبون‌ های مختلف واکنش نشان داده بودند تا اینکه انتقادها از اکران این دو فیلم زمانی بیشتر شد که حوزه هنری، شهرداری تهران و برخی شهرستانها هم از عدم اکران این دو فیلم سینمایی در روز گذشته خبر دادند.

در عین حال، سازمان سینمایی کشور با صدور اطلاعیه‌ای، هر گونه تغییر و جابجایی در اکران فیلم‌ ها در سطح استان‌ها را منوط به نظارت این سازمان دانسته و اضافه کرده است: اینگونه نیست که با تصمیم شخصی بتوان جلوی اکران آثار را گرفت. این اطلاعیه در حالی صادر شد که روز جمعه آیت الله سید احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران به اکران برخی فیلم‌ ها در ایام نوروز اعتراض کرد و گفت: «برخی فیلم‌های مستهجن در سینماهای کشور اکران شده است.» سخنان وی با واکنش «حسین فرحبخش» تهیه‌کننده سینما و کارگردان فیلم سینمایی «خصوصی» مواجه شد. فرحبخش نامه‌ای سرگشاده نوشت که متن این نامه منتشر شده، به شرح زیر است:

بسم‌ الله‌ الرحمن ‌الرحیم
اشهد ان لا الله الا الله
اشهد ان محمد رسول الله (صل الله)
اشهد ان علیً و اولاد المعصومین حجة الله (ع)
جناب آقای احمد خاتمی:

سخنی چند با شما دارم که دیروز در مقام خطیب نماز جمعه تهران بر مبنای شنیده ‌هایتان قضاوت کرده‌اید و با اشاره ضمنی به فیلم «زتدگی خصوصی» که توسط اینجانب کارگردانی شده، آن را اثری مستهجن خطاب کرده‌اید و خطاب به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دستور توقف نمایش آن را صادر فرمود‌ه‌اید، حرف و عملی که نه در شأن یک امام جمعه است و نه جزو شرح وظایف قانونی او، اما شما از دایره اخلاق، عدالت و قانون خارج شده و آبروی یک مسلمان را ـ صرفاً بر اساس مشتی اطلاعات غلط و مغرضانه ـ در تریبون مقدس نماز جمعه و در برابر هفتاد میلیون ایرانی بر باد داده و به او تهمت ساختن فیلم مستهجن زده‌اید و همین حالا حق ‌الناسی عظیم را بر دوش گرفته‌اید، همین جا بگویم، من شما را حلال نخواهم کرد و به عدل الهی ایمان دارم که روزی ما با هم روبه رو شده آن وقت، در آن روز هزار ساله، حساب من و شما با خدا است.

شاید آنها که اخبار و گزارشات کذب برای شما می آورند بهتان سوابق بنده و خانواده‌ام را نگفته‌اند و نمی دانید من در خانواده‌ ای رشد کرده‌ام که تا پیش از انقلاب تماشای تلویزیون را حرام می‌دانستد و از سابقون انقلاب اسلامی نیز هستند، بنده پس از انقلاب تنها بر حسب احساس وظیفه وارد عرصه فرهنگ و کار سینما شدم و افتخار می‌کنم با هزینه شخصی و پولی که روزی زن و بچه‌ ام بوده، بدون کمک دولت، فیلمی ساخته‌ام که در تأیید نظام اسلامی است و دیدگاه و اعتقادات من درباره انقلاب را نشان می دهد و حال برایم جالب است همان متعصبین بی ‌اخلاق و متظاهرین به شریعت و تندروهایی که مضمون فیلم زندگی خصوصی در نقد آنهاست، در برابر این فیلم صف کشیده و خواهان توقف نمایشش هستند، چون فیلم من پرده ریا را از چهرشان انداخته است.

این وسط متعجبم شما چرا حرف چند آدم ناصالح را بدون تحقیق، سند فرض کرده و در تریبون مقدس نماز جمعه از مومنین هتک حرمت و حیثیت می‌کنید.

بنابراین گزارش، فرحبخش در ادامه این نامه چنین نوشته است:

آقای خاتمی:

فیلم زندگی خصوصی در نقد کسانی است که در ابتدای انقلاب متعصبانه، خود را فراتر از قانون دانسته و به بهانه نهی از منکر، پونز در پیشانی زنان بدحجاب می‌کردند و امروز کارشان به ضدیت با نظام و اسلام رسیده و حتی منکر وجود امام زمان (عج) شده‌اند.

در فیلم زندگی خصوصی صراحتاً گفته می شود که: «ما انقلاب کردیم تا دین را حاکم کنیم، اما یادمان رفت اسلام دین اخلاق هم هست... پیغمبر خدا خودش نمونه خوش‌خلقی با امتش بوده.»

فیلم زندگی خصوصی سئوال می‌کند: «تکلیف تقوا چه می‌شود اگر ما امکانات بیت ‌المال را صرف قدرت سیاسی خود کنیم.»

اینها فقط گوشه کوچکی از حرف‌ هایی است که این فیلم مطرح می‌کند و تندی و درستی ‌اش خواب پرده‌ نشینانی را آشفته کرده چون قیاس به نفس فرموده‌اند.

جناب آقای خاتمی:

جنابعالی به عنوان امام جمعه منصوب رهبری بیش از دیگران باید مطیع و مروج فرمایشات معظم ‌له باشید، مگر خود آقا در فرمایشات اخیرشان در مشهد نفرمودند: «در جمهوری اسلامی محور قانون است و همه باید با رعایت اخلاق اسلامی، قانون را مراعات کنند.» پس چرا خود شما فراتر از قانون و مقررات آب به آسیاب کسانی می ریزید که می‌خواهند جلوی نمایش فیلمی را بگیرند که از ده ‌ها فیلتر نظارتی عبور کرده، توسط متخصصین متدین و امین نظام بازبینی شده و از مراجع قانونی و رسمی مجوز نمایش عمومی دریافت کرده؟

آقای خاتمی:

این چه برخودی است که با اهل سینما می شود؟ مگر یادتان رفته امام راحل سینما را از مظاهر تمدن دانستند؟ مگر فرمایش مقام معظم رهبری را فراموش کرده‌اید که فرمودند: «کلید حل مشکلات جامعه در دست سینماگران است.» چرا امنیت هنرمندان و فعالیت‌ سینماگران را به خطر می‌اندازید، سینما هنر گرانقیمت و پر هزینه‌ ای است که سرمایه‌گذاری در آن به امنیت نیاز دارد، بگذارید کمی شما را با واقعیات آماری این حرفه آشنا کنم: پیش از انقلاب با 36 میلیون جمعیت، کشورمان بیش از 500 سالن سینما داشت، اما امروز در ایران 70 میلیونی کمتر از 300 سالن سینمای فعال داریم، چون با این اوضاع که اعتراض یک گروه کمتر از 150 نفر می‌تواند مانع اکران فیلمی برای 70 میلیون نفر شود دیگر کسی در بخش خصوصی امنیت نمی‌بیند که ریسک کرده، جرأت به خرج دهد برای ساخت سالن سینما سرمایه ‌گذاری کند. شاید برايتان اهمیت نداشته باشید اما بد نیست این را هم بدانید، مطالعات دستگاه‌ های اطلاعاتی، اجتماعی ثابت کرده سالن ‌های سینما از ابزار تأمین امنیت اجتماعی حکومت ‌ها هستند، شاید نمی‌دانستید که با محدود کردن سالن‌ های سینما، فراری دادن سرمایه ‌ها و ایجاد رکود در این حرفه، به امنیت کشور ضربه می‌زنید. عقبه و سر سلسله گردان کسانی که امروز برای جلوگیری از اکران فیلم من به خیابان می‌آیند مشخص است، اما من از شما سئوالی دارم: سال 88 هم کسانی در مقابل نتایج قانونی انتخابات اعتراضشان را به صورت تجمع به عرصه عمومی و سطح خیابان ها آوردند و می‌خواستند از این طریق به خواسته‌ هایشان برسند، امروز هم گروه اندکی در اعتراض به فیلمی که پروانه نمایش قانونی دارد نفر به خیابان آورده و به شکلی غیر قانونی در سطح شهر تجمع کرده و حاضر به تمکین در مقابل نظام و تصمیماتش نیستند، میان این دو گروه چه تفاوتی هست؟ از نظر من هیچ... هر دو گروه برای مقابله با قانون به خیابان ‌ها ریخته‌اند.

فاعتبرو یا اولی الابصار
محمد‌حسین‌ فرحبخش

همچنین «سعید سهیلی» کارگردان فیلم سینمایی «گشت ارشاد» هم از قافله عقب نماند و در نامه‌ای که در سایت کافه سینما منتشر شده به شرایط اکران فیلم خود اعتراض کرد. در متن این نامه آمده است:

ملت شریف ایران

شما سال 1391 را با خوشی و شادمانی آغاز کرده اید اما نیک بدانید که آغاز این سال برای سینمای ایران با سوگ و عزا همراه بود. سالی که [...] فیلمی که در معتبرترین جشنواره سینمایی کشور، کاندیدای دریافت 4 سیمرغ بلورین شده بود را امروز مانند گوسفندی بی صاحب ذبح کردند و [...]

ملت بزرگ ایران

خدای من شاهد است که تا آخرین لحظه در برابر این بی قانونی استوار ماندم و برای گرفتن حق شما مردم فرهیخته سرزمینم تمام تلاشم را به کار گرفتم اما چه کنم که گردنم در برابر قانون، از مو باریکتر است؛ من که طبق قانون، پروانه ساخت گرفتم، طبق قانون، پروانه نمایش گرفتم و طبق قانون هم فیلم شما را به اکران فرستادم حال مجبورم که [...] فیلم را از روی پرده بردارم و آن را به بایگانی تاریخ بفرستم.

ملت بزرگوار ایران

زمانی که «گشت ارشاد» در جشنواره اکران شد، این صدای تعریف و تمجیدهای شما بود که مرا بار دیگر به خدمتگزاری تشویق کرد اما همین که معلوم شد این فیلم برای اکران نوروزی در نظر گرفته شده، همین گروه قانون گریز، اعتراضات و بیانیه دادن ‌ها را شروع کردند؛ پرواضح است که این حرکت، نشان دهنده این حقیقت است که آدم هایی از داخل سینما، این افراد را تحریک کردند و یک سازماندهی به وجود آوردند تا جریانی علیه «گشت ارشاد» شکل بگیرد.

ملت انقلابی ایران

بدانید که حرف ائمه جمعه تاکنون، همواره برای من سند و حجت بوده اما تأسف من از این بابت است که دو تن از این ائمه جمعه که درباره «گشت ارشاد» موضع انتقادی تندی را در پیش گرفته‌اند، اصلاً فیلم من را ندیده اند [...] و تنها بر مبنای گزارشاتی که به آنها رسیده، از این تریبون عمومی مقدس، مواضع تندی را اتخاذ کرده اند و بدین گونه است که فیلم من را مستهجن اعلام می کنند فارغ از اینکه نمی‌دانند این سخن آنها، هم تهمت است، هم کذب است و هم گفته ‌ای به دور از عدالت و انصاف.

ملت آزاده ایران

خوب می‌دانم که از تجربه حرفه ‌ای دو دهه حضور من در این سینما اطلاع دارید و می دانید که هیچگاه برای پول فیلم نساختم بلکه دغدغه ام همواره شما مردم بوده اید و بس. بنابراین با کسب اجازه از ساحت فرهنگی شما ملت عزیز، قصد دارم تا به پاسخ توهین سنگینی که به شما وارد شده، تمامی کپی ‌های فیلم «گشت ارشاد» و پول هایی که از این راه کسب شده را مقابل وزارت ارشاد به آتش بکشم تا شاید این آتش، به خونخواهی فیلم های دیگری به پاخیزد که در آینده ممکن است [...]

ملتی که دغدغه ‌ام همواره شماها بوده‌اید و هستید

خالصانه و ملتمسانه از شما عذر می‌خواهم؛ شمایی که در همین مدت محدود استقبال زائد الوصفی را از فیلم خودتان به عمل آوردید [...] و به تماشای فیلمتان رفتید. اما شما بهتر از همه می دانید که این بی قانونی، روزی به سراغ خود این افراد زورگو خواهد آمد. امیدوارم که این حرکت، آخرین اقدام ضد قانونی این افراد [...] باشد و همچنین آخرین اتفاق نامیمون برای این سینمای نجیب. سینمایی که دارد فدای مناسبات، منازعات و اختلافات سیاسی و تا حدودی صنفی می‌شود.

برای وزارت ارشاد نیز متأسفم که تسلیم این بی ‌قانونی شد گرچه به آنها نیز حق می‌دهم که تحت فشار سنگینی بوده اند، فشاری که با توجه به حوادث رخ داده، از این پس امکان وقوعش برای سایر فیلم ‌ها نیز ممکن خواهد بود.
ملت فرهیخته ایران، این داغ سینمایی را به محضر تمامی شما فرهنگ دوستان گرامی تسلیت عرض می‌کنم. و ای همرزمان شهدیم: حسن باقری، حسن آزادی، گل محمد غزنوی، محسن حسنی و...

نمی‌دانید امروز چقدر خوشحالم که شما را در این دنیای بی ‌قانون نمی‌بینم [...]، بر شانه های شما آسمانیان متوجه نمی‌شوم؛ باور کنید من همان سعید سهیلی هشت سال جبهه‌ های نبرد حق علیه باطل هستم؛ همان آدم، با همان احوالات و با همان خلق و خو اما چه کنم که زمانه تغییر کرده و همرزمتان را به جایی کشانده اند که حتی فریاد تظلم خواهانه اش نیز به گوش هیچ کس نمی رسد. به روح برادر شهیدم قسم که از مواجهه با شما در آن دنیای برقرار می‌ترسم که چه جوابی باید درباره این پذیرش اجباری ‌ام به بی ‌قانونی، به شما بدهم؛ گرچه خود می دانم که احوال مرا به خوبی می‌دانید و روزی بر مظلومیت من صحه خواهید گذاشت و همه با هم، چون همان هشت سال خاطره ساز، فقط و فقط در راه رضای باری تعالی قدم بر می‌داریم. چون نیک بر این شعر حضرت حافظ ایمان داریم که:

بنده پیر خراباتیم که لطفش دائم است | ورنه لطف شیخ و زاهد گاه هست و گاه نیست

سعید سهیلی ششم فروردین ماه 1391

به نظر می‌رسد این رویدادها نتیجه اقدام نسنجیده اداره کل نظارت و ارزشیابی سینمای حرفه‌ای در اعطای پروانه نمایش به فیلم‌هایی است که مناسب اکران نوروزی نیستند. در پایان باید این سوال را از مدیران سینمایی پرسید که اصولاً اگر فیلمی با ارزش ‌های جامعه اسلامی مغایرت دارد چرا باید پروانه ساخت دریافت کند تا پس از اکران با اعتراض مردم و علما مواجه شود.

به گزارش سی نت به دلیل مشخص نشدن جایگزین های احتمالی این فیلم ها چند سینما از جمله آفریقا، ملت و زندگی فعلاً تا آخر هفته به نمایش این فیلم ها ادامه خواهند داد اما چند سینما همچون آزادی سانس های خود را بین فیلم های دیگر تقسیم کرده اند. سینما دوستان می توانند تا آخر هفته فیلم ها را در سینماهای نامبرده و چند سینمای دیگر که هنوز فیلم ها را نمایش می دهند تماشا کنند.