در سه ماهه گذشته چندين فيلم روي پرده رفت، چندين فيلم روي پرده نرفت و
دو فيلم هم از روي پرده پايين آمد تا وضعيت سينماي ايران در سال جاري
در هاله اي از ابهام قرار بگيرد. در فصل بهار سال جاري، 21 فيلم روي
پرده سينماهاي تهران رفتند كه سه عنوان از آنها فيلمهاي خارجي بودند
كه به صورت تك سانس و بسيار محدود اكران شدند.
در مدت مشابه سال قبل، 16 فيلم روي پرده سينماها
رفته بود.
افزايش قيمت بليت تأثيرگذار نبود
علي هيربد مدير سينما فرهنگ خوشبينانه به گيشه سينماها در سه ماه اول
سال 91 نگاه مي‌كند باتوجه به وضعيت كسادي كه در روزهاي گذشته بر
سينماها حاكم بوده و اكثر سالن‌ها از كمبود مخاطب رنج مي‌برند، اما
مدير سينما فرهنگ وضعيت بهار سينماها را آنقدر اسفناك توصيف نمي‌كند.
هيربد به خبرنگار «باني فيلم» مي‌گويد: با توجه به
پستي و بلندي كه سينماها عيد امسال سپري كردند، اما بعد از اين وقايع،
سينماها به نسبت سال گذشته آنقدر وضعيت بدي نداشتند حداقل براي سينما
فرهنگ اوضاع اينگونه نبوده، اما در هر صورت آرزو مي‌كنم اوضاع بهتر از
اين هم براي سينماها بشود.
او ادامه مي‌دهد: ريزش مخاطب در سينماها را نمي‌توان در سال جديد كتمان
كرد، اما چيزي نزديك به ده درصد سينما فرهنگ شاهد اين قضيه بوده. بايد
وضعيت تعطيلي كشور و امتحانات دانشجويان و محصلين را هم در نظر گرفت،
چرا كه اين مسائل هم در ريزش مخاطب سينماها تأثير دارد.
وي در خصوص بالا بودن قيمت بليت سينماها و ريزش
مخاطبان گفت: سينما فرهنگ با توجه به جغرافياي مكاني كه دارد، مخاطبان
خاص خود را هم دارد. در محدوده مكاني سينما فرهنگ قيمت بالا بودن بليت
آنقدر تأثير گذار نيست و چشمگير نبوده، البته در جلسه مديران سينمايي
نظر من اين بود كه قيمت بليت افزايش پيدا نكند...
وي گفت: فروردين امسال به لحاظ ميزان مخاطب سينماي
فرهنگ ماه خوبي را پشت سرگذاشت. ارديبهشت ماه هم وضعيت معمولي داشتيم
اما از نيمه خرداد با اكران فيلم «خوابم مي‌آد» كار آقاي رضا عطاران
سالن ها وضعيت عالي را سپري مي‌كنند.
مردم به دنبال ديدن فيلم خوب در سينما هستند
اما فرجام آژير مدير سابق سينما سپيده و مديرفعلي پرديس سينمايي راگا،
نه تنها ريزش 45 درصدي مخاطب را در 3 ماه نخست سال براي سينماي ايران
تعبيري درست مي‌داند بلكه معتقد است درصد بيشتري از سينماها ريزش مخاطب
داشتند.
او به خبرنگار «باني فيلم» در اين زمينه توضيح مي‌دهد: 3 عامل را در
اين مسئله مؤثر مي‌دانم اول نحوه چيدمان اكران فيلم‌ها در نوروز؛ دوم
جلوگيري از اكران دو فيلم كه مي‌توانست در نوروز پرفروش باشد و سوم
تداوم و ادامه اكران يك فيلم در نوروز به مدت طولاني نزديك به چهارده
هفته.
آژير ادامه مي‌دهد: فيلم «قلاده‌هاي طلا» به واسطه
برگه هاي خاصي كه به مردم داده مي‌شد فروش داشت، لذا تداوم اكران اين
فيلم در سينماها براي مردم عادي شده بود، همزمان با اكران اين فيلم
تعطيلات و امتحانات مدارس هم در كشور داشتيم. تا اينكه 28 خرداد
سينماها با اكران فيلم «خوابم مي‌آد» رنگ اشتياق مخاطبان را به خود
گرفت.
اين مدير سينما تأكيد كرد: 3 عاملي را كه برشمردم از عواملي بودند كه
ارتباط مخاطب را با سينما قطع كردند، اما خوشبختانه اكران فيلم «خوابم
مي‌آد» اميد دوباره به سينماها داد.
وي همچنين در خصوص بالا رفتن قيمت بليت سينماها
گفت: وقتي مخاطب از فيلم‌ها استقبال نمي‌كند، همه چيز را به اين عدم
استقبال ربط مي‌دهيم.
آيا مگر فيلم «قيصر» نبود كه همزمان با بالارفتن قيمت بليت سينماها با
چه افزايش فروشي همراه بود؟ آيا فيلم «كلاه قرمزي» در تاريخ سينماي
ايران پرفروش‌ترين فيلم نيست؟ به اين نكته توجه كنيم، اگر فيلم «كلاه
قرمزي» عيد امسال اكران مي‌شد سينماها آنقدر فروش مي‌كردند كه
مي‌توانستند 6 ماه دوم سال درب خود را باز نكنند. قطعاً اگر فيلم
«اخراجي‌ها» امسال اكران مي‌شد افزايش قيمت بليت سينماها اصلاً به چشم
نمي‌آمد و مردم از اين فيلم استقبال مي‌كردند. در حال حاضر كه وقتي
مردم نسبت به فيلمهاي روي پرده گرايش ندارند همه چيز را بهانه مي‌كنيم
كه اين عدم استقبال را توجيه كنيم.
اين مدير سينما در بخش ديگري از صحبت خود گفت: در روزنامه «باني فيلم»
چند سال گذشته تيتري مي‌خواندم مبني بر اينكه مردم مي‌خواهند فيلم را
در سينماهاي خودشان ببينند و انتخاب كنند. حال كه تقريباً سينماها
بازسازي شده و به همت مؤسسه سينماشهر پرديس ها افتتاح شدند پس الان با
سينما مشكل نداريم، چرا سالن ها در حال حاضر خاليست. پس نتيجه
مي‌گيريم فيلم خوب نداريم كه مردم به سينماها بروند...
افزايش قيمت بليت، كاهش فروش كلي!
21 فيلم با قيمت بليت ميانگين 4500 تومان در فصل بهار سينماهاي تهران
اكران شده‌اند.
حتي افزايش قيمت بليت هم نتوانسته است، افت فروش سه
ماهه اخير سينماها را جبران كند و سينماها در فروش كلي با حدود 9 درصد
كاهش روبه رو بوده‌اند.
به گزارش ايسنا، بر اساس آمار رسمي منتشر شده از سوي بنياد سينمايي
فارابي تا 29 خرداد ماه، اين تعداد از فيلم ها، مجموعاً پنج ميليارد و
950 ميليون توماني فروش داشته‌اند؛ اين درحالي است كه فروش مدت مشابه
سال قبل آن هم با قيمت بليت پايين تر به بيش از شش و نيم ميليارد
تومان رسيده بود. بنابراين مي‌توان گفت كه حتي افزايش قيمت بليت هم
نتوانسته است، افت فروش سه ماهه اخير سينماها را جبران كند و سينماها
در فروش كلي با حدود 9 درصد كاهش روبه رو بوده‌اند.
فروش ميانگين فيلم‌ها كمتر از هزينه توليد
اگر فروش سه فيلم خارجي اكران شده در سينماهاي تهراني را به دليل شرايط
ويژه اكرانشان از محاسبات خارج كنيم، خواهيم ديد كه سهم فروش هر كدام
از 18 فيلم اكران شده در فصل ابتدايي سال جاري، 329 ميليون تومان بوده
است؛ يعني تقريباً چيزي در حدود نيمي از هزينه معمول ساخت يك فيلم
سينمايي در ايران!
ژانرها: باز هم كمدي
در فصل بهار امسال، فيلمهاي ايراني در شش گونه كمدي، اجتماعي، سياسي،
كودك، دفاع مقدس و ماورايي اكران شدند.
در اين ميان مانند اغلب بازه هاي اكران سال هاي
قبل، كمدي ها هم بيشترين تعداد و هم بيشترين فروش را در گيشه به خود
اختصاص دادند.
در سه ماهه گذشته، هفت فيلم كمدي، شش فيلم اجتماعي،
دو فيلم سياسي و يك فيلم كودك، دفاع مقدس و ماورايي در سينماها اكران
شده‌اند. در اين بين، فيلمهاي كمدي با دو ميليارد و 340 ميليون تومان
فروش، حدود 571 هزار مخاطب را به سينما كشانده‌اند.
همچنين شش فيلمهاي اجتماعي سال جديد هم يك ميليارد
و 630 ميليون تومان فروش داشتند و حدود 399 هزار مخاطب را به سينما
آورند. البته فروش فيلمهاي سياسي هم با توجه به اينكه تنها دو اثر در
اين بخش اكران شده بودند به لطف «قلاده‌هاي طلا» حائز اهميت است.
در اين گونه، دو فيلم اكران شده توانستند يك و نيم
ميليارد تومان فروش داشته باشند و 367 هزار تماشاگر را به سينماها
بياورند؛ حدود 85 درصد از فروش اين گونه مربوط به «قلاده‌هاي طلا» بوده
است.
پرفروش‌ترين و كم‌فروش‌ترين‌ها
بسياري از سينماداران در آغاز اكران نوروزي بر اين باور بودند كه «گشت
ارشاد» و «قلاده هاي طلا» مي‌توانند پرفروش ترين فيلمهاي سال جاري
باشند.
علي‌رغم حواشي بسيار زياد اكران نوروزي، اين
پيش‌بيني درست از آب درآمد و «گشت ارشاد» با حدود يك ميليارد و چهارصد
ميليون تومان در سال جاري و 135 ميليون تومان در اسفند 90 توانست
بيشترين فروش را در فصل بهار داشته باشد.
همچنين «قلاده‌هاي طلا» هم با يك ميليارد و 200 ميليون تومان در نخستين
فصل سال و 48 ميليون تومان در روزهاي پاياني اسفند ماه سال قبل در
جايگاه دوم پرفروش‌ترين فيلم‌ها قرار گرفت.
در اين ميان، فروش روزانه چند ده ميليون توماني
«خوابم مي‌آد» كه از اواخر خردادماه اكران شده، اين نويد را مي‌دهد كه
نخستين فيلم سينمايي رضا عطاران بتواند گيشه سينماها را در فروش تكان
بدهد. اما در مقابل، كم فروش‌ترين فيلم فصل بهار قطعاً «سيب و سلما»
بوده كه در مدت 20 روز تنها 11 ميليون تومان فروش داشت. (بدون احتساب
فيلمهاي خارجي اكران شده)
همچنين «دوستي از جنس آتش» زنده‌ياد امير قويدل هم كمي كمتر از 12
ميليون تومان فروش داشت.
تعداد مخاطبان: دريغ از پارسال‌ها!
مهمترين مولفه رونق سينما در دنياي امروز مخاطب است. به همين دليل در
سال هاي اخير، بحث تعداد مخاطب و كاهش و افزايش آن در سينماي ايران
يكي از چالش هاي اساسي بوده است.
در فصول مختلف سال قبل، ديديم كه تعداد مخاطبان به
نسبت سال 89 با رشد مواجه شده بود اما آيا اين رشد در سال 91 هم ادامه
داشته است؟
سينماها از اول فروردين‌ماه 91 با افزايش قيمت روبه رو شدند و ميانگين
قيمت بليت در سينماهاي تهران از 3500 تومان به 4500 تومان رسيد.
بر اين اساس، محاسبات نشان مي‌دهد كه در سه ماهه
گذشته، يك ميليون و 450 هزار نفر به سينما رفته‌اند (با احتساب افزايش
10درصد تعداد مخاطبان براي روزهاي نيم بها). همچنين فيلمهاي اكران
نوروزي كه از 25 اسفندماه روي پرده رفته بودند، در پنج روز اول نمايش
خود در سال قبل توانستند 70 هزار نفر را به سينماها بياورند.
اين درحالي است كه بهار سال قبل با شش ميليارد و
534 ميليون تومان فروش، سينماها ميزبان دو ميليون و 45 هزار نفر بودند.
در سه ماهه گذشته، يك ميليون و 450 هزار نفر به سينما رفته‌اند؛ در
حالي كه بهار سال قبل سينماها ميزبان دو ميليون و 45 هزار نفر بودند
(ريزش 30 درصدي مخاطب). همچنين افت مخاطب سينماهاي تهران نسبت به سال
88 كه فعلاً ميزان فروش آن براي سينماي ايران يك آرزو به نظر مي‌رسد،
45 درصد بوده است!
نكته حائز اهميت اينجاست تعداد مخاطبان بهار 91 سينماهاي تهران به نسبت
سال 89 كه كارشناسان آن را يكي از بدترين سال‌هاي سينماي ايران
مي‌دانند تنها پنج درصد رشد داشته است. همچنين سينماها نسبت به مدت
مشابه سال 88 با 45 درصد افت مخاطب روبه رو شده‌اند. البته به نظر
مي‌رسد اگر همين‌طور بخواهيم وضعيت فروش را با سال هاي قبل مقايسه
كنيم، به ريزش مخاطب 70 ـ 80 درصدي هم مي‌رسيم!
در هر صورت، سينماهاي تهران در شرايط فصل گذشته، با ريزش 29 تا 30
درصدي مخاطب نسبت به بهار سال قبل روبه رو بوده‌اند. هچنين سينماهاي
تهراني در مقايسه يا مدت مشابه سال 88 كه سال نسبتاً پر رونقي براي
سينماي ايران بوده است با 45 درصد كاهش مخاطب روبرو شده‌اند!
در حال حاضر، اكران «خوابم مي‌آد» توانسته است در اوايل تيرماه با
استقبال بسيار خوب مخاطبان نسبت به شرايط فعلي مواجه شود اما با كش
مكش‌هاي ميان حوزه هنري و شوراي صنفي نمايش بايد ديد كه در آينده چه
اتفاقي براي سينما مي‌افتد؛ فعلاً كه سينما «آزادي» از نمايش همه
فيلمهاي جديد محروم است.
رکود در فروش، رکورد در اکران
در سه ماهه اول سال جاری 19 فیلم روی پرده سینماها رفت که به دلیل فروش
پایین اغلب آثار، فیلم ها در بازه زمانی کوتاهی تعویض شد.
به گزارش فارس، از اواسط اسفند ماه کش و قوس های
فراوانی برای چگونگی اکران در میان تهیه‌کنندگان وجود داشت، امسال برای
اولین بار 15 فیلم از سوی شورای صنفی نمایش اعلام شد تا بتوانند در
رقابت اکران نوروزی شرکت کنند اما همه از چینش اکران فیلم‌های نوروزی
مطلع بودند. در نهایت هم با یک تصمیم گیری نادرست، دو فیلم مسئله دار
در اکران نوروزی قرار گرفت و باعث مشکلات فراوانی در اکران نوروزی شد.
حضور فیلم خصوصی (با مضمون خیانت) و گشت ارشاد
ترکیب بسیار بدی برای اکران نوروزی ایجاد کرد. به هر حال پنج فیلم
خصوصی، گشت ارشاد، قلاده های طلا، انتهای خیابان هشتم و فیتیله و ماه
پیشونی به نمایش درآمد و از همان روز اول با حاشیه همراه شد.
با نمایش 19 فیلم ایرانی در اکران سه ماهه نخست سال در فضای راکد
سینمای ایران، رکورد نمایش فیلم در سه ماه اول سال شکست. این در حالی
است که سال گذشته سه ماه اول سال 11 فیلم در همین زمان اکران شد همچنین
در سال 89 این تعداد به 9 فیلم رسیده است و با اقبال مخاطب مواجه شده
است. این موضوع نشان می‌دهد فیلم‌ها به دلیل فروش کم، خیلی زود از
اکران برداشته می‌شوند. در اکران سه ماه اول سال فیلم‌های گشت ارشاد،
قلاده های طلا، نارنجی‌پوش، انتهای خیابان هشتم، خصوصی، چک، فیتیله و
ماه پیشونی، روزهای زندگی، خنده در باران، چگونه میلیاردر شدم، شبکه،
آزمایشگاه، خوابم می‌آد، آخرین سرقت، قفس طلایی، دوستی از جنس آتش، سیب
و سلما، پس کوچه های شمرون و کیمیا و خاک به نمایش درآمدند. تعداد
بالای نمایش فیلم‌ها در سه ماهه اول سال نشان از فروش ناموفق فیلم‌ها
در این زمان دارد. فیلم‌های ابتدای سال اکثراً با فروش کم و تنها سه یا
دو هفته روی پرده ماندند و هیچ یک از فیلم‌ها نتوانستند بیش از دو ماه
روی پرده جا خوش کنند.
تنها فیلم «قلاده‌های طلا» در میان فیلم‌های
نوروزی که از 25 اسفند ماه اکران شد، توانست دو ماه (60 روز) روی پرده
سینماها بماند و 1 میلیارد و 267 میلیون تومان در تهران فروخت. این در
حالی است که «ورود آقایان ممنوع» در سال گذشته از تاریخ 25 خرداد ماه
بر پرده سینماها رفت و سه ماه در سینماهای تهران جا خوش کرد و در این
کلانشهر به فروش 3 میلیارد و چهل و یک میلیون تومانی دست یافت.
تهیه‌کنندگانی که فیلمشان را بعد از اکران نوروز (اکران دوم و سوم
بهار) روی پرده بردند، اعتماد به نفس بالایی داشتند که دست به چنین
اقدامی زدند. در این اثنا اکران سریع فیلم ها باعث شد برای اولین بار
امسال در کشور با انتشار نسخه ویدیویی فیلم «حوالی اتوبان» تعداد آثار
ایرانی عرضه شده در شبکه نمایش خانگی با شمار آثار ایرانی اکران شده در
سینماها برابر شود. این خبر آنگونه که از سوی مدیران اعلام شد مسرت‌بخش
نبود. از سوی دیگر امسال برای اولین بار برای یک هفته، سینما قدس و عصر
جدید به دلیل فروش پایین، سینماهایشان یک هفته بدون فیلم ماندند.
با اکران فیلم سینمایی نارنجی‌پوش، رونقی دوباره به سینماها آمد و این
فیلم با تبلیغات مناسب بالاخره پس از شوک وارد شده به سینماها توانست
موفق عمل کند و در تهران به فروش 900 میلیونی دست یافت. جدا از درگیری
ها و اختلاف های درونی و متعدد در سینمای ایران، سیاست گذاری های
نادرست و چیدمان غلط اکران نوروز ضربه مهلکی به سینمای ما زد و باعث شد
اعتماد مخاطب به سینما سلب شود. در این شرایط حتی فیلم های کمدی و
مخاطب پسند هم نتوانست نظر مخاطب را جذب کند. اکثر فیلم‌هایی که اکران
شد حتی نتوانست هزینه تبلیغات و برخی از فیلم ها حتی هزینه کپی خود را
تأمین کنند. در شرایط فعلی فیلم «خوابم می‌آد» به پرده سینماهای تهران
آمد و در سه روز اول با فروش 136 میلیونی مواجه شد. این فیلم با موضوع
طنز شاید بتواند جانی دوباره به سینما بدهد. سال گذشته 47 فیلم
سینمایی در سرگروه های سینمایی به اکران درآمد، 16 فیلم در گروه آزاد
اکران شد و 8 فیلم توانست در گروه مخاطب خاص روی پرده برود. اگر روند
اکران در بهار همین گونه طی شود شاید تمام فیلم‌هایی که در طول سال‌ها
پشت خط اکران مانده‌اند مانند دو فیلم شبکه و دوستی از جنس آتش - که
این روزها بر پرده سینماهاست - اکران شوند و دیگر دغدغه ای برای
مدیران نباشد!
به نظر می‌رسد در چینش اکران باید دقت نظر بیشتری
صورت گیرد تا مخاطب با تنوع گونه های سینما مواجه شده و با منویی که
در پیش روی او قرار می‌دهند، اکران مناسبی برای تابستان و اوقات فراغت
دانش آموزان مناسب باشد و دوباره سینما رونق بگیرد و سالن های خالی
از تماشاگر چراغ خطرش روشن نماند.
كاهش نگران كننده مخاطب
فروش سينماهاي تهران در بهار سال جاري: پنج ميليارد و 959 ميليون تومان
فروش سينماهاي تهران در بهار سال قبل: شش ميليارد و 534 ميليون تومان
فروش حدودي سينماهاي تهران در بهار سال 89: چهار ميليارد و 434 ميليون
تومان
فروش حدودي سينماهاي تهران در بهار سال 88: پنج ميليارد و 950 ميليون
تومان
كاهش فروش بهار سال جاري نسبت به مدت مشابه سال قبل: 9 درصد
تعداد مخاطبان:
تعداد مخاطبان سينماهاي تهراني در فصل بهار سال جاري: يك ميليون و 450
هزار نفر (با احتساب 10 درصد افزايش مخاطب در روزهاي نيم بها)
تعداد مخاطبان سينماهاي تهران در فصل بهار سال 90: دو ميليون و 45 هزار
نفر
تعداد مخاطبان سينماهاي تهران در فصل بهار سال 89: يك ميليون و 380
هزار نفر
تعداد مخاطبان سينماهاي تهران در فصل بهار سال 88: دو ميليون و 610
هزار نفر
كاهش مخاطب فصل بهار سال 91 نسبت به فصل بهار سال 90: 30 درصد
افزايش مخاطب فصل بهار 91 نسبت به فصل بهار سال 89: پنج درصد!
كاهش مخاطب فصل بهار 91 نسبت به فصل بهار سال 88: 45 درصد!
