آرشيو  مقالات و نوشته هاي سينمايي   

در اين بخش مي توانيد به آرشيو نوشته ها، يادداشت هاي سينمايي، نقد و تحليل فيلم ها و مقالات سينمايي (بالاخص مقالات حوزه نمايش و اكران كشور) موجود در سايت دسترسي داشته باشيد.

   عنوان يادداشت:

صحبت اهالی سینما بنشینی با تأسفی بی ‌سابقه از وضعیت سینمای شش ماهه اول سال حرف می‌زنند؛ طوری که انگار تا به حال چنین اتفاقی نیفتاده بود، ولی اگر مروری بر ماجراهای اول سال بیندازیم می‌بینیم که واقعاً اتفاقی که در ابتدای سال افتاد تقریباً بی‌ سابقه بوده است. اعتراضات شدید علیه دو فیلم، تحریم سینما آزادی، بی‌اعتمادی مردم به سینما، استقبال ‌نكردن از برخی فیلم‌هایی که انتظار فروش بالایی داشتند و چند اتفاق دیگر، یعنی به‌ فنا رفتن سینما و سینمای ما که به خودی خود مریض بود، دیگر با این کار‌ها به کما رفت.

به گزارش ايسنا، روزنامه تهران امروز بر اين مقدمه افزوده است: «تیر همه اتهامات در این اتفاقات به سمت شورای صنفی است؛ نهادی که مسئولیت ساماندهی اکران‌ها را به عهده دارد.»

در ادامه گفتگوي «سید ضیاء ‌هاشمی» رئیس شورای صنفی را مي‌خوانيم:

بسیاری از اهالی سینما معتقدند که شش ماهه اول سال به دلیل نبود برنامه‌ریزی درست، سینما به خاک نشست و اعتماد مردم به سینما کم شد. قبول دارید؟

منتقدان اکران می‌گویند چینش اکران بد بوده. به نظر من این حرف بسیار نابخردانه است. این ربطی به چینش ندارد. ما در شورای صنفی خیلی دخالتی در چینش نداریم. البته دقت می‌کنیم آدم‌هایی که از رانت‌ های مختلف استفاده می‌کنند برنامه سینما را به هم نزنند. ما هم با نمايش بعضی فیلم ‌ها مخالفت می‌کنیم ولی دخالت نمی‌کنیم که کسی فیلمش را روی پرده بگذارد یا نه. انتخاب فیلم‌ها اصلاً انتخاب بدی نبود. ما انواع فیلم‌ها را داشتیم. در قالب کمدی، سیاسی، اکشن و حتی اجتماعی. همه ‌اینها درست بود، ولی مشکل اینجاست که جریان هاي سیاسی هماهنگ نیست. این جریان هاي سیاسی باعث از بین رفتن سینما شد. فرقی نمی‌کرد که ما چه چیزی اکران کنیم.

ولی چیدن قلاده‌های طلا، زندگی خصوصی و گشت ارشاد در کنار هم به نظر چیدمان معقولی نیست. شاید اگر جدا جدا پخش می‌شدند و نه در یک اکران، این بلوا‌ها پیش نمی‌آمد.

ولی من می‌گویم هر وقت دیگری هم این فیلم‌ها اکران می‌شد این اتفاقات می‌افتاد. اصلاً قبل از عید كلك سینمای ایران كنده شده بود! یعنی گروه‌هایی به خاطر واخوردگی ‌های سیاسی می‌خواستند سینما را بزنند. آدم‌هایی که از خانه سینما جدا شده بودند. اصلاً فرقی نمی‌کرد چه چیزی در چه زمانی اکران شود. هر آن چیزی که هر زمانی اکران می‌شد همین بلوا به پا می‌شد اما اگر خراب شدن عید مردم را در نظر نمی‌گرفتیم و بوسیدن روی ماه یا نارنجی‌پوش را پخش می‌کردیم، این شر درست نمی‌شد، ولی بلافاصله این شر در خرداد پیش می‌آمد.

حرف شما درست، ولی مسأله اینجاست که ما در آن واحد، خصوصی و گشت ارشادی را روی پرده سینما‌ها دیدیم که هر کدام به خودی خود مشکل داشتند. مسلماً وقتی نارنجک در کنار مین منفجر شود موج انفجار قوی ‌تر می‌شود! ولی به نظر اگر جدا جدا در اکران ‌های مختلف پخش می‌شدند احتمال اینکه بلوای کمتری به پا شود، می‌رفت. مثلاً اگر به جای لیست عید که همه ‌شان ته مایه‌ های سیاسی داشتند، مثلاً این لیست که قلاده‌های طلا، نارنجی پوش، خصوصی و بوسیدن روی ماه اکران می‌شد شاید وضعیت سینما از اول سال به این روز نمی‌افتاد.

بله. ولی این اتفاق در ماه‌های بعد پیش می‌آمد. یعنی رانتخوارها فیلم‌هایشان را اکران می‌کردند ولی همین بساط را در آخر بهار به وجود می‌آوردند. ما بهتر بود که‌‌ همان زمان، اول، تکلیفمان را با افرادی که مقابلمان بودند روشن می‌کردیم. یعنی می‌خواستیم ببینیم چه کسانی علیه سینما قد کشیده‌اند. وقتی در جشنواره فجر، ۱۵ فیلم با تم خیانت بود، آنها مشخص کردند که ۱۵ فیلم را می‌خواهند بزنند. پس فرقی نمی‌کرد ما لیست اکران را چطور بچینیم؛ یعنی حتی اگر اولش را هم با سلامت طی می‌کردیم بعدش گرفتار می‌شدیم.

این رانت خوار‌ها چه کسانی هستند که شما از آنها حرف می‌زنید؟

همان کسانی که در وضعیت بی ‌پولی کشور، میلیارد‌ها تومان پول را برای فیلمسازی از نهادی به نهاد دیگر می‌برند؛ یعنی کسانی که پروانه‌ های خاص می‌گیرند؛ حتی در دستگاه‌های دولتی مجوز نمی‌گیرند و با نامه‌ های آنچنانی از پشت پرده می‌آیند. اگر کاری می‌کردیم که این دعوا شروع نمی‌شد، بعدش بالاخره اتفاق می‌افتاد. الان دقت کنید آن چند سینماگری که مدام بیانیه می‌دهند علیه ما که نمی‌دهند، علیه کسانی می‌دهند که در مقابل سینما قد علم کرده‌اند. جریانهاي سیاسی برایشان فرقی نمی‌کند که کجا را بزنند. حتی اگر کلاه کسی هم کج باشد به آن گیر می‌دهند. این تدبیر ما نبوده که اکران را طوری بچینیم که دست این افراد رو شود ولی این اکران دستشان را رو کرد. ما اصلاً دخالتی در اکران نداریم. اصلاً اکران به ما مربوط نمی‌شود. ما فقط توصیه می‌کنیم که فلان مضامین در کنار هم قرار نگیرند. مثلاً فیلمی ‌که حال و هوای شاد دارد در زمان عید اکران شود. مثلا دو تا فیلم قوی با هم نباشند و چند فیلم ضعیف با هم. ما فقط در چیدمان اکران دخالت داریم. گزینش اکران اصلاَ به ما ربطی ندارد؛ در واقع ما فقط توصیه‌ کننده هستیم.

ولی مثل اینکه به توصیه‌ های شما در چیدمان عید اهمیتی داده نشده!

خب! هرچه که اکران می‌کردیم آنهایی که تبر علیه سینما برداشته بودند باز هم کارشان را ادامه می‌دادند.

این کسانی که تبر علیه سینما برداشته بودند همان‌ هایی هستند که خصوصی و گشت‌ ارشاد را با اعتراضاتشان از پرده پایین کشیدند؟

گروه‌ های سیاسی، افراد سینما. افرادی که دستشان به دلایلی از خیلی چیز‌ها کوتاه شده، در مقابل سینما قد علم کرده‌اند.

یعنی خانه سینمایی‌ ها؟

بله. گروه‌هایی از آنها که با انصار حزب‌الله همراه شدند و حتی پای حوزه هنری را هم وسط کشیدند. بندگان خدا، حوزه هنری‌ ها اصلاً نمی‌دانستند وضعیت چیست! الان بخش سینمای حوزه، همه‌اش دست خانه سینمایی‌ هاست. حتی اکران کلاه قرمزی، همه ‌اش با تلاش ما بود؛ در واقع فضای اکران را تماماً به هم زده بودند.

آن وقت این وسط، حوزه هنری کجای ماجراست؟

تمام اختیارات و اعتباراتش را به همین خانه سینمایی‌ ها داده.

کارکرد شواری صنفی وسط این همه ماجرا چه شده؟

شوراي صنفی فقط اكران را ساماندهي می‌کند. سینما را کنترل می‌کند و آمار سینما‌ها را می‌گیرد. مراقب است فیلم‌هایی که نوبت اکران دارند به حقشان برسند و نوبت اکران ‌ها رعایت شود. فیلم‌ها را ثبت قرارداد می‌کند.

پس یعنی فیلمی‌ که می‌خواهد اکران شود باید قراردادش را با شما ثبت کند؟

بله.

یعنی اگر شما قراردادش را ثبت نکنید آن فیلم اکران نمی‌شود؟

نه.

پس اگر می‌خواستید از سینما مراقبت کنید و دست رانت ‌خوار‌ها ندهید و برای اینکه این بلا سر سینما نیاید می‌توانستید قراردادهای‌‌ همان فیلم‌هایی را که خودتان گفتید ثبت نکنید!

خب! مثلاً به‌ آنها می‌گفتیم كه چه کنند، جوابشان این بود که به شما چه ارتباطی دارد. ما موقعی ثبت قرارداد نمی‌کنیم که خلاف قاعده عمل کرده باشند. ما مثل محضر می‌مانیم که باید ثبت کنیم. وقتی سینمادار راضی، فیلمساز هم راضی پس ما نمی‌توانیم در اکران دخالت کنیم.

یعنی هیچ نوع اختیاری در این زمینه ندارید؟

چرا. ما فقط می‌توانیم هشدار دهیم. ما به‌ آنها گفتیم که این خطر‌ها برای این فیلم‌ها وجود دارد ولی نمی‌توانیم بگوییم اگر فیلمتان را اکران کنید ما با شما برخورد سنگین می‌کنیم مگر اینکه دعوا باشد. در این صورت ما می‌توانیم نرخ تعیین کنیم! مثلاً ما گفتیم که به سینما آزادی فیلم برای اکران نمی‌دهیم. تحت هر شرایطی هم سر این ماجرا ایستادیم. سینما آزادی را به دلیل یکسری تخلفات تحریم کردیم.

از بحث سینما آزادی بگذریم. مشکل ما هنوز سر اکران ‌ها حل نشده! شما گفتید که یکی از وظایف شورای صنفی این است که بر اکران‌ ها نظارت داشته باشد که مثلاً چند فیلم قوی با هم اکران نشوند یا فیلم هایی که مضمون یکسان دارند.

شما همه‌اش می‌خواهید بگویید شورای صنفی تخلف کرده؟!

نه! واقعاً این طور نیست!

پس چرا می‌خواهید بگویید ما اکران را درست نچیدیم؟

اکثرشان مضمونی سیاسی داشتند.

چه کسی این را گفته؟

لازم نیست کسی بگوید، معلوم است. مثلا خصوصی و گشت ارشاد صدای خيلي‌ ها را درآورد.

آن اعتراض‌ ها ربطی به ما ندارد.

ولی تم هر دو فیلم سیاسی بود. حتی اگر صدای انصار هم در نیاید. قلاده‌های طلا هم که عنوان سیاسی‌ترین فیلم سینمایی را گرفته بود. وقتی اینها کنار هم قرار می‌گیرد مخاطب در مقابلشان جبهه می‌گیرد. انگار که این چیدمان می‌خواهد چیزی را به مخاطب القا کند که شاید او از این قضیه خوشش نیاید.

بله. ولی اگر ما کلاه قرمزی را ‌داشتیم حتما آن را در عید اکران می‌کردیم ولی آن فیلم آماده نبود.

ولی برف روی کاج‌ها، پذیرایی ساده، بی‌خداحافظی یا چند فیلم دیگر آماده بودند.

خب اگر «برف روی کاج ها» و «پذیرایی ساده» را اکران می‌کردیم؛ سینماها را آتش می‌زدند!

یعنی شما به خاطر این پیش‌ بینی‌ ها، این فیلم‌ها را اکران نکردید؟!

آن چیزهایی که شما گفتید که کلاً بد‌تر از همه این فیلم‌ های سیاسی است.

خب چه کسانی آتش می‌زدند؟

همین كساني که در خیابان ‌ها می‌ریزند. این فیلم ‌ها همه‌ مشکل ‌دار هستند.

خب اگر مشکل دارند پس چرا پروانه ساخت می‌گیرند؟

از نظر ما که مشکلی ندارند، از نظر‌‌ همان جریان ‌های سیاسی مشکل دارند.

خب این قضیه که درباره «نارنجی‌پوش» مطرح نبود. مهرجویی هنوز هم طرفداران خودش را دارد و این فیلم می‌توانست آتش سینما را گرم کند.

بله. حرف شما درست است. می‌توانست مهرجویی دوستان را به سینما بکشاند ولی فضا را آنقدر عوض نمی‌کرد؛ یعنی ماجرا عوض نمی‌شد.

از عید فطر به این طرف فیلم‌هایی اکران شدند که تقریباً در حال بهبود حال سینما هستند. ولی آیا این رویه ادامه خواهد داشت؟

ما دیگر از این به بعد احتیاط می‌کنیم. می‌خواهیم طوری اکران کنیم که دیگر شما یقه ما را نگیرید که چرا اینها را با هم اکران کردیم! (می‌خندد)

 کاش این اتفاق از اول سال می‌افتاد…

اولش فیلم‌ هایی که می‌خواستند بیایند کلاً مشکل داشتند برای‌‌ همان جریان‌ ها. من مطمئنم اگر همه فیلم‌های جنگی هم اکران می‌شدند باز هم گیر می‌دادند.

خب ما که اولین سالی نیست که سینما داریم و در حال اکران فیلم‌ها هستیم. چطور تا قبل از این، اینقدر به سینما گیر نداده بودند. شاید اگر تدبیری که گفتید، همان یکی ‌یکی اکران کردن این فیلم‌ها، از اول اجرا می‌شد، مشکل اینقدر‌ها حاد نمی‌شد.

ما یکبار گزیده شدیم حالا دیگر مراقبیم که دوباره گزیده نشویم. این کار را کردیم و دیدیدم به مشکل خوردیم حالا درستش می‌کنیم.