فیلمخانه ملی ایران، شب فیلمنامه حوزه هنری، سینما تك موزه هنرهای
معاصر، پاتوق های تخصصی سینما بودند كه در سال های اخیر همگی متوقف و
تعطیل شدهاند.
با رشد و پیشرفت سینما در سال های اخیر لزوم توجه به تاریخ سینما و
همچنین نمایش فیلم های خاص برای مخاطبانی که در زمان ساخت این فیلمها
حضور نداشتند؛ دیده شد. به دنبال این بحث ایده تأسیس محلی برای اکران
این فیلم ها توسط هانری لانگلو در فراسنه اولین جرقه های تأسیس
سینماتک در فرانسه دهه
سی
زده شد. لانگلو به همراه دوستانش در بین سال های
۱۹۱۴
الی
۱۹۷۷
پایه گذار بخشی در سینما شد که بعدها به رشد فرهنگ فیلم دیدن به شکل
تخصصی کمک زیادی کرد. سینماتک را باید یکی از نخستین نهادهایی دانست که
به شکلی پیوسته و جامع کار علمی و تحقیقی را درباره تاریخ سینما انجام
داد و پشتوانه تئوریک را تنها از طریق فیلم دیدن فراهم کرد و به این
صورت روند نگاه انتقادی به تاریخ سینما آغاز شد.
تاریخ سینما تک در ایران نیز به دهه
۳۰
باز میگردد. در آن دوران بعضی مجله ها به نمایش فیلم های خاص برای
عده ای محدود اقدام میکردند تا آنکه «کانون فیلم» به همت فرخ غفاری
تأسیس شد و به نوعی کانون فیلم به عنوان اولین کانون رسمی و سینما تک
ایران نام گرفت. پس از انقلاب با توجه به ساختار عرفی و شرعی کشور،
فعالیت سینما تک متوقف شد تا اردیبهشت سال
۷۰
که فیلمخانه ملی ایران راه اندازی شد و فیلم های روز دنیا به شکل
۷۰ ،
۳۵
و
۱۶
میلیمیتری به نمایش درمیآمد.
فیلمخانه های ملی ایران تعطیلی دائم بعد از
۱۶
سال یا توقف برای بازبینی فعالیت ها
اردیبهشت سال
۷۰
فیلمخانه ملی ایران با هدف نمایش فیلم های کلاسیک به شکل
۳۵،
۱۶
و
۷۰
میلیمتری تأسیس میشود و تا سال
۸۶
به فعالیت خود ادامه میدهد. نمایش این فیلم ها ابتدا در سینما آزادی
بعد در سینما شهر قصه و در سال های پایانی نیز در سینما صحرا صورت
میگرفت. به رغم محدویت ورود برای تماشای این فیلم ها و همچنین نمایش
یک روز در هفته، اما به دلیل استقبال زیاد مخاطبان گاهی بعضی فیلم ها
در دو نوبت به نمایش درمیآمدند. فیلمخانه ملی ایران تا قبل از تعطیلی
جایگاه خوبی در بین علاقمندان سینما پیدا کرده بود و علاقمندان در طی
سال در بیش از
۵۰
هفته روزهای سه شنبه هر هفته فیلم های مورد علاقه خود را تماشا
میکردند.
مدیران فیلمخانه ملی معتقدند که فعالیت فیلمخانه ملی تعطیل نشده است
بلکه نمایش فیلم ها متوقف شده است زیرا در طی
۱۵
سال تمامی فیلمهایی که امکان نمایش در قالب فیلمخانه ملی ایران را
داشته است؛ به نمایش درآمده است و با توجه به اینکه فیلم های دیجیتال
هرگز در این فیلمخانه به نمایش درنمیآید؛ لزوم بازبینی در منابع و
همچنین تأمین نسخه های جدید فیلم احساس میشد. لذا تا تأمین نسخه ای
جدید فعالیت متوقف شده است توقفی که باتوجه به گران شدن نسخه های جدید
فیلم ها و همچنین تحریم های موجود بعید میرسد به فعالیت مجدد تبدیل
شود.
سینما تک موزه هنرهای معاصر سرگردان میان معاونت هنری و سازمان سینمایی
سینماتک موزه هنرهای معاصر یکی دیگر از پاتوق های سینمایی بود که تحت
نظر مدیرکل امور هنرهای تجسمی اداره میشود.
این مجموعه فرهنگی فعالیت خود را از مهر ماه
۱۳۷۷
آغاز کرد. سالن سینماتک موزه به شکل ثابت گنجایش
۲۰۰
نفر صندلی دارد. در این سالن همه شکلهای نمایش فیلم از ویدئو
۱۶
و
۳۵
م. م ظرفیت توان ارائه برنامه را دارد. پرده نمایش سالن با ابعاد
۶×۸
متر، امکان نمایش فیلم و اسلاید را فراهم میسازد و دستگاه های نمایش
فیلم
۳۵میلیمتری،
۱۶
میلیمتری، ویدیو، اسلاید
۳۵
و
۱۲۰،
تلویزیون و میکسر صدا، از جمله دیگر امکانات فنی این بخش است.
هدف از برپایی سینماتک تجلیل از هنر هفتم، نمایش آثار ارزشمند سینمای
ایران و جهان، نقد و تحلیل فیلم های به نمایش در آمده توسط منتقدان و
کارگردانان مطرح ایران، ارتقای سطح کیفی نگاه مخاطبان و تقویت سطح بصری
علاقه مندان سینما عنوان شده بود اما این سینما نیز از تابستان
۹۱
به فعالیت خود خاتمه داده است.
سینما تک ها باید برای نمایش فیلم زودتر تقاضای مجوز کنند
مهدی عظیمی میر آبادی (مدیر کل اداره نظارت و ارزشیابی) میگوید که
سینما تکها باید برای دریافت مجوز زودتر اقدام به درخواست مجور کنند.
وی ادامه میدهد: پروسه دریافت مجوز برای نمایش
فیلمها یک پروسه زمان بر است که باید فیلمها دیده شود و درباره آنها
نظر داده شود لذا مدیران سینما تک ها باید زودتر تقاضای صدور مجوز
کنند.
شب فیلمنامه حوزه هنری تنها پاتوق تعطیل شده فیلمنامه
سالن کوچک حوزه هنری سالها پیش از این، محلی برای نمایش فیلم های روز
جهان با هدف بررسی وضعیت فیلمنامه آنها بود. در این سالن که به مدت چند
سال فعالیت آن ادامه داشت و از سال
۸۴
تعطیل شد؛ هر هفته فیلم های روز دنیا در یک سالن کوچک که ظریفتی بالغ
بر
۵۰
نفر داشت با کمترین سانسور به نمایش درمیآمد و بعد از آن جلسات نقد و
بررسی فیلمها برگزار میشد اما از ابتدای سال
۸۵
این سالن سینمایی تعطیل شد و دیگر هیچ فیلمی در آن نمایش داده نشد.
سینما
تک پردیس قلهک محلی برای دیدن فیلم های روز دنیا روی پرده
یکی از توجیهات مدیران فرهنگی برای تعطیلی بعضی سالن های سینمایی
سینما تک ها گسترده شدن استفاده از لوح های فشرده است. آنها معنقدند
که با زیاد شدن
DVD
فیلمها با کیفیت خوب دیگر کسی برای دیدن فیلم به سینما نمی
آید اما مسئولان سینما تک پردیس قلهک با تأسیس این سینما درصدد رد
این موضوع هستند. ساداتیان؛ دلیل موفق نبودن بعضی سینما تک ها را
اشتباه در نحوه مدیریت دانست و افزود: مدیریت سینما تک با سینمای
معمولی تفاوت دارد در سینما تک باید یک مخاطب شناسی خاصی صورت بگیرد و
قبل از نمایش یک فیلم درباره مخاطبان آن نظرسنجی شود.