مسعود ده‌نمکی گفت: یکسری حرف ها برای زدن داشتم و فکر
می‌کنم با این چهار فیلمی (سه گانه اخراجی ها و رسوایی) که ساختم،
خیلی از آنها را زدم اما هنوز حرف های دیگری دارم که آنها را هم بزنم
دیگر دغدغه ای ندارم بنابراین نمی‌خواهم جای کسی را در سینما بگیرم.
این کارگردان سینما در آستانه اکران چهارمین ساخته
سینمایی اش «رسوایی» با اشاره به بازخوردهای نمایش این فیلم در
جشنواره فیلم فجر اظهار کرد: مخاطب جشنواره عام نیست و در همان اکران
اول که سالن کاملاً پر بود، وقتی همراهی کردند فهمیدم مخاطب عام بهتر
ارتباط برقرار می‌کند.
وی ادامه داد: در نمایش سالن «میلاد» هم نوع واکنش
منتقدان و اهالی رسانه خوب بود و از آن خاص تر اکران خصوصی بود که
برای حدود 300 و 400 نفر مسئولین کشور و بسیاری از روحانیون مجلس
داشتیم که آنها فیلم را خیلی پسندیدند. رئیس شورای سیاست گذاری ائمه
جمعه و معاون هایشان نیز فیلم را پسندیدند. ده‌نمکی خاطر نشان کرد:
برای خود ما بعضی واکنش ها از قبل قابل پیش بینی بود. اکثریت افرادی
که فیلم را دیدند ارزیابی مثبتی داشتند، البته ممکن است بعضی نقدهایی
به برخی سکانس ها داشته باشند اما در کلیت بار مثبت را بیشتر
می‌دانستند.
سکوتم نشانه رضایت نیست
این کارگردان که در اولین دوره حضورش در جشنواره
اعتراض هایی را به نحوه کار داوران مطرح کرده بود درباره آرام شدنش در
سال های اخیر گفت: در «اخراجی‌ها1» فکر می‌کردم داخل جشنواره رقابت
است اما بعد که داخل شدم دیدم رقابتی در کار نیست. به نظر من سلایق
داوران براساس نگاه های صنفی، سیاسی، گروهی و لابی گری دست به دست
هم می‌دهد تا انتخاب هایی داشته باشند که ممکن است به نفع کس دیگر
باشد و جلوتر که رفتم دیدم چیز جدی نیست.
وی ادامه داد: شاید اگر جزو قوانین ارشاد شرط اکران
حضور در جشنواره نبود اصلاً شرکت نمی‌کردم. اما سکوت الان من نشانه
رضایت نیست و بیشتر نشانه احترام است. حرمت امامزاده را باید خود متولی
اش نگاه دارد و وقتی خود داوران وارد حاشیه می‌شوند و کاری می‌کنند که
زیبنده شان نیست باز هم ترجیح می‌دهم وارد حاشیه نشوم.
چطور با فجر نمی‌توان لابی کرد وقتی با اسکار می‌شود!؟
ده نمکی افزود: حتی چند تا از داوران بعد از دیدن فیلم
شگفت زده شده بودند اما برآیندشان ندیدن «رسوایی» می‌شود. می‌پذیرم که
برایشان قابل باور نباشد که بتوان به صورت شخصی فیلم دینی ساخت چون
معمولاً چنین آثاری با سفارش ارگان ها ساخته می‌شود اما اینکه چنین
کاری در بخش خصوصی ساخته شده، نادیده گرفته می‌شود کار غلطی است.
معمولاً در جشنواره جوایز، تقسیم غنائم بین دستگاه های مختلف می‌شود.
وی با اشاره به سال اول حضورش در جشنواره فیلم فجر
گفت: ابتدا که آمدم این بخش برایم مهم بود اما بعد که دیدم وقتی می‌شود
با اسکار لابی کرد با خود فکر کردم چطور نمی‌شود با فجر لابی کرد
بنابراین ما هم چون از این لابی ها نداریم توقع اتفاق ویژه ای هم
نداریم. در بخش مردمی هم معتقدم در اکران عمومی مشخص می‌شود آمار واقعی
است. بنابراین روی مکانیزم آن حرف است. این گونه شمارش روند قابل تخلفی
است، کاری که در زمان «اخراجی‌ها» شد و نمی‌خواستند این فیلم به تنهایی
منتخب مردم باشد، در نهایت به این نتیجه رسیدم فیلم را برای مردم بسازم
و پنبه در گوش هایم بگذارم و چیزی نشنوم.
ده‌نمکی درباره اینکه چه زمانی تصمیم گرفته «اخراجی‌ها»
را ادامه ندهد گفت: در همان «اخراجی‌ها3» و زمان ساختنش به قطعیت
رسیدم، ادامه ندهم. آن جمله پایان فیلم هم «به پایان آمد این دفتر
حکایت همچنان باقیست» دو پهلو بود ممکن بود همان فیلم با مسائلی که
برایش پیش آوردند مانند قاچاق شکست بخورد اما وقتی فروش 6 میلیاردی دست
پیدا کرد، قبول کردیم مردم این حرف ها را قبول نکردند. اگر مانند
«اخراجی‌ها» هفته اول سی دی با کیفیتش بیرون می‌آمد برای اینکه ثابت
کنم «اخراجی‌ها» اتفاق نیست، ادامه اش را می‌ساختم.
این کارگردان با بیان اینکه ایده «رسوایی» را قبل از
«اخراجی ها» داشته است، اظهار کرد: حتی قصه اش را برای کسی تعریف
کردم و او فیلمنامه ای براساس آن نوشت که در مرحله ساختن بود. ورود به
سینما نمی‌شد به صورت معمولی صورت بگیرد، موانع برای ورود من به سینما
آنقدر زیاد بود که باید با لودر وارد می‌شدم و نمی‌شد فیلمی معمولی
ساخت اما خیلی ها گفتند تصادف است و مجبور شدم دو و سه را هم بسازم تا
ثابت کنم اتفاق نیست و با ژانر سیاسی و سینمای اسارت و اردوگاه هم
می‌شود این کار را کرد.
دیگر دغدغه رکورد را ندارم
وی تأکید کرد: آنچه که می‌خواستم اثبات کنم، شد و دیگر دغدغه رکورد و
چیزهای دیگر هم ندارم و هر کاری می‌خواستم کردم و دیگر این چیزها برایم
مهم نیست. ده‌نمکی تصریح کرد: من برای ساخت «رسوایی» از جایی دولتی پول
نگرفتم و سرمایه را خود سینما داده است اما دیگران با پول دولت این
فیلم ها را می‌سازند.
جرأت نمی‌کردم اکبر عبدی را بیاورم
ده‌نمکی درباره انتخاب اکبر عبدی به عنوان بازیگر نقش
روحانی فیلم گفت: سال پیش عبدی اتود بازی این فیلم را زد اما جرأت
نمی‌کردم او را بیاورم و فکر می‌کردم حاشیه ساز شود اما تست گریم های
متعددی که زدیم به این نتیجه رسیدم، ایشان باشد. خیلی از حاشیه ها هم
به خاطر انتخاب ایشان است و می‌گویند نقش طنز بازی کرده حالا نباید
روحانی بازی کند. اما باید توجه داشت عبدی در میان مردم محبوب است و
وقتی نقش روحانی به او می‌دهی تماشاگران با شخصیت مثبت فیلم همذات
پنداری می‌کنند نه با شخصیت منفی فیلم و عمده ترین دلیل انتخابش هم
این است.
مردم با دینداری مشکل ندارند با ریاکاری مشکل دارند
وی درباره حضور روحانی در فیلم ها و سریالش با بیان
اینکه آنها جزئی از جامعه هستند ادامه داد: بیشتر مفهوم مهم است. در
اینجا آقا شریف در کنار حاج یوسف است و تمام تلاشم این است مرزبندی و
ریاکاری را نشان دهم. مردم هم با آن ارتباط برقرار می‌کنند. مردم با
دینداری مشکل ندارند با ریاکاری مشکل دارند. این کارگردان افزود: وقتی
روحانی ها اکبر عبدی را در «رسوایی» دیدند قبول کردند و گفتند انگار
صد سال است که روحانی است.
حاتمی کیا پدرگونه رفتار کرد
ده نمکی درباره نقش ابراهیم حاتمی کیا در فیلم‌هایش
گفت: او در زمان «اخراجی ها» فیلم را دید و به جای اینکه مثل دیگران
گارد بگیرد نشست و آن را نقد کرد و اشکالات را گرفت و اعمال شد. در بین
سینماگران حاتمی‌کیا، پدر گونه رفتار کرد حتی اگر سلیقه های سینمایی و
فکری مرا نپسندد. به هر حال طرح قصه «رسوایی» را هم کامل برای ایشان
تعریف کردم و نقطه نظراتشان را مطرح کردند، من به ایشان به عنوان یک
پیشکسوت دلسوز سینمای ایران نگاه می‌کنم.
سینماداران به دنبال اکران فیلم‌های من در نوروز هستند
این کارگردان درباره اکران فیلم هایش در نوروز اظهار
کرد: خود سینمادارها و مردم دنبال اکران فیلم های من در نوروز هستند.
حتی 7، 8 ماه مانده به نوروز برخی سینماداران با من تماس می‌گیرند و
می‌گویند اگر تو می‌خواهی فیلم بسازی تعمیرات نکنیم. دوست دارم یک سال
فیلم ام در نوروز اکران نشود تا واقعیت اکران نوروز مشخص شود و دیده
شود دیگر آن اتفاق ویژه نمی افتد، معتقدم حرف خوب را هر موقع بزنی
مردم استقبال می‌کنند.
او استقبال مردم از اکران «رسوایی» را قابل پیش بینی
ندانست و گفت: هیچ چیزی قابل پیش بینی نیست و ممکن است هربلایی سر فیلم
بیاید بنابراین باید ببینیم با فیلم چه برخوردی می‌شود. توقع ندارم
استقبالی که مردم از یک فیلم طنز می‌کنند از این فیلم بکنند. «اخراجی
ها» ویژگی اش این بود مردم چند دفعه می‌رفتند و آن را می‌دیدند. ولی
«رسوایی» بار تراژدیکش بیشتر است و باید نسبت به گونه های خودش سنجید.
اگر استقبال شود یعنی اینجور حرف زدن هم می‌تواند مردم را جذب کند حتی
اگر به اندازه کارهای طنز نباشد. این کارگردان تأکید کرد: از الان فرار
رو به جلو می‌کنند و با «اخراجی ها» مقایسه می‌کنند که اگر مثل آنها
نشد بگویند دیدی شکست خورد، در حالی که باید با گونه خودشان بسنجند.
خیلی ها حاضرند سینما بمیرد اما «اخراجی ها» نباشد
وی افزود: طرف به نوکرش گفت «منو بکش جنازه ام را
بنداز تو حیاط همسایه بغلی.» خیلی ها راضی هستند سینما بمیرد اما
«اخراجی ها» نباشد تا مخاطب را جذب کند در حالی که سینما درد اصلی اش
مخاطب است و «اخراجی ها» به سینمای در حال اغمای ما در جذب مخاطب سه
شوک آخر را داد. استقبال از «رسوایی» هم به نوع حرفی که زده می‌شود،
بستگی دارد.
دوست دارم فیلمی رکورد «اخراجی‌ها» را بزند
ده‌نمکی خاطرنشان کرد: دوست دارم فیلمی ساخته شود رکورد
«اخراجی‌ها» را بزند چون مشکلات سینماداران را می‌بینم. بخشی از
فیلمسازان ما خیلی مشکل ندارند و درسینما نتوانند کار کنند به تلویزیون
می‌روند و به تشکیلات دولتی متصل هستند. اما فیلم پرفروش نباشد زندگی
بدنه سینما تأمین نیست. این کارگردان رسیدن به رکورد «اخراجی ها» را
دور از دسترس ندانست و گفت: با بلیت الان فکر نکنم زیاد سخت باشد. هر
چیزی برای یک بار خوب است با «اخراجی ها» اولین سه گانه در سینما شکل
گرفت و این فیلم می‌تواند رکوردار دهه نود باشد. قرار نیست آدم برای
همیشه صدرنشین باشد.
ده نمکی درباره صحبت های عده‌ای که «رسوایی» را شبیه آثاری می‌دانند
که زمانی او به آنها اعتراض می‌کرده است، اظهار کرد: قطعاً این فیلم‌ها
نبود و اگر قرار بود این فیلم‌ها باشد که سینما نمی‌آمدم، کسی حرف ما
را می‌زد نشریه هم منتشر نمی‌کردم. در سینما هم کسی حرف های ما را
می‌زد وارد نمی‌شدم.
وی که سالها قبل از فیلمسازی اش در گفتگویی عاقبت خوبی
را برای مخملباف پیش بینی نکرده بود با اشاره به آن گفت: ویژگی سینما
این است که درونیات آدم روی پرده دیده می‌شود. البته خودم متأثر از
سینمای او هستم و «عروسی خوبان» یکی از فیلم های مورد علاقه ام است.
ناراحتی شان از این است که مخملباف نشدم!
این کارگردان همچنین درباره اظهارنظر عده‌ای که سرنوشت
مخملباف را برای او پیش بینی می‌کنند، اظهار کرد: خوشحال می‌شوند این
اتفاق بیفتد و ناراحتی شان از این است که چرا نشدم. نشریه هم که داشتم
می‌گفتند فلانی یک روز طبرزدی می‌شود. فیلم هم ساختم گفتند مخملباف
می‌شود. همه منتظرند که فلانی یک روز، یکی شود.
وی افزود: از این ناراحت می‌شوند که آمده در سینما و با
این مدیوم دارد حرف خودش را می‌زند و این باعث دلخوریشان می‌شود. فکر
می‌کردند ده‌نمکی به سینما بیاید به همه حرف ها و آرمانهایش پشت پا
می‌زند و فکر می‌کردن بودن من جایشان را تنگ می‌کند و به هر طریق سعی
می‌کنند اذیت کنند. طیف شبه روشنفکر هم که می‌خواهند انتقام دوران
گذشته را بگیرند. ده‌نمکی درباره فعالیت های آینده اش گفت: دهه 60
برایم دوران جبهه و جنگ بود، دهه 70 روزنامه نگاری، دهه80 فیلمسازی
و دهه90 دهه کتاب هایم است.
فرهنگنامه اسارات در حال آماده شدن
وی افزود: مجموعه کتابی با عنوان «فرهنگنامه اسارت» در
حال آماده کردن دارم و تا آخر این دهه تمام می‌شود که سنگین ترین کارم
محسوب می‌شود. 80 جلد از این مجموعه سال 92 بیرون می‌آید که حاصل 20
سال کار است و بزرگترین کتاب مرجع جنگ در دنیا محسوب می‌شود. معتقدم
این کار که تنها به درد خواص می‌خورد از فیلمسازی و روزنامه نگاری ام
مهمتر است.
ده نمکی ادامه داد: برای فیلم سینمایی دنبال کار متفاوتی هستم که در
حال نوشتن هستم. طرحی هم به تلویزیونی دادم که اگر به نتیجه نرسم، همان
را سینمایی می‌کنم.
