اگر مصوبه اخیرکانون پخش‌کنندگان فیلم مبنی بر توزیع سالانه چهار فیلم
توسط دفاتر پخش را به عنوان یک راه حل برای فعال شدن دفاتری که عملکرد
چندان مناسبی ندارند به حساب بیاوریم اما تعدادی از دست اندرکاران
سینما هم اعمال این دستورالعمل را
ایجاد محدودیت و سنگ اندازی بر راه دفاتری که فعالیت بیشتری دارند می
دانند. مسلم است که ایجاد انگیزه برای دفاتری که تاکنون عملکرد قابل
قبولی نداشته اند می تواند در پربار شدن و گردش مالی این دسته دفاتر
موثر باشد اما اگر این مصوبه را یک زمینه فراهم آوردن رانت و زمینه سوء
استفاده بدانیم، آنگاه این صاحبان فیلم های بخش خصوصی سینما هستند که
از فضای دوگانه دچار زیان خواهند شد. ایسنا در همین باره نظر چند تن از
دست اندرکاران سینما جویا شده است:
به گفته بسیاری از سینماگران در حال حاضر تعداد دفاتر پخش فیلم که
وظیفه خطیر اکران فیلم‌های سینمایی و تبلیغات آنها را برای بهتر دیده
شدن برعهده دارند، زیاد نیست، به طوری که از میان حدود 25 تا 30 دفتر
پخشی که شاید بتوان اسم برد، حدود 10 دفتر نسبتاً فعال هستند و البته
در این میان یکی دو دفتر پخش هم هستند که در چند سال گذشته پخش بیشتر
فیلم‌های تولید شده را بر عهده داشته‌اند.
اما چندی قبل شورای مرکزی کانون پخش‌کنندگان طی مصوبه ای اعلام کرد که
دفاتر پخش در هر سال فقط 4 فیلم را می‌توانند اکران کنند، به همین دلیل
در گفتگو با تعدادی از سینماگران و مدیران دفاتر پخش، ایسنا نظر آنها
را در این باره جویا شد.
سیروس تسلیمی: یکی از دلایل بی‌رونقی دفاتر به چهار سال قبل برمی‌گردد
سیروس تسلیمی گفت: یکی از دلایل ایجاد شده در بی رونقی تعداد زیادی از
دفاتر پخش فیلم به چهار سال قبل برمی‌گردد که برخی دفاتر براساس سیستم
وزارت ارشاد از امکانات بهتری برخوردار بودند. او اضافه کرد: این
دفاتر، فیلم‌های پرفروشی را اکران می‌کردند و می‌توانستند با ارائه پیش
پرداخت، فیلم‌هایی را که پیش بینی می‌شد در سال آینده پرفروش باشد در
اختیار بگیرند.
تسلیمی با بیان اینکه در گذشته فیلم‌های خوب و متوسط میان دفاتر پخش
تقسیم می‌شدند، گفت: در آن زمان هم امور دفاتر پخش می‌چرخید و هم
سینمای ایران منتفع می‌شد. فیلم‌ها نیز به درستی در سینماهای شهرستانها
و تهران توزیع می‌شدند، اما اکنون بسیاری از فیلم‌ها با شرایطی که وجود
دارد، به طور جدی آسیب می‌بینند. این تهیه کننده سینما همچنین گفت:
پیش‌بینی من در صورت ادامه این شرایط این است که فیلم‌های خارجی
جایگزین فیلم‌های ایرانی شوند و بسیاری از دفاتر پخش فعال هم به مرور
از رده خارج شوند.
تسلیمی افزود: امروزه سازوکار اکران فیلم نسبت به 10-20 سال گذشته
تغییر کرده و هزینه های اکران بسیار افزایش یافته است، در نتیجه اگر
یکی دو دفتر پخش، چند فیلم پرفروش را مونوپل کنند، فیلم‌های ضعیف باقی
می‌مانند که بقیه دفاتر پخش با اکران آنها حتی هزینه های جاری خود را
هم نمی‌توانند تأمین کنند.
سخنگوی کانون پخش‌کنندگان خاطرنشان کرد: این نکته را هم باید به یاد
داشته باشیم که در هر سال تعداد فیلم‌های پرفروش زیاد نیست. با این حال
شرایط در گذشته به گونه ای بود که همانند سینماهای آمریکا و اروپا یک
چرخش مالی بین تهیه کننده، دفتر پخش و سینمادار به وجود می‌آمد.
تسلیمی با تأکید بر اینکه سینمای دولتی یکی از عوامل اصلی بروز مشکلات
امروز است، گفت: از آنجا که برخی تهیه‌کننده ها برای ساخت فیلم خود
بودجه‌ای را از دفاتر پخش می‌گرفتند، جریان به شکلی پیش رفت که کانون
پخش تصمیم گرفت دفاتر پخش دیگر هم فعال شوند. در این راستا مصوبه تهیه
شده به تمام فیلمسازان کمک خواهد کرد، چرا که فیلم‌های زیادی هستند که
هنوز اکران نشده‌اند.
ناصر شعبانی: این مصوبه صاحبان فیلم را به حق خود می‌رساند
سید ناصر شعبانی، یکی دیگر از مدیران دفاتر پخش فیلم با تأکید بر اینکه
این مصوبه برای این است که صاحبان فیلم به حق خود برسند، در گفتگو با
ایسنا بیان کرد: شورای مرکزی کانون پخش کنندگان در تلاش است تا
فیلم‌های سینمایی در همه جا دیده شوند و پس از مدت کوتاهی از آغاز
اکران جابجا نشوند.
وی با طرح این پرسش که چرا فیلم‌های قوی باید فقط توسط یک دفتر پخش
شوند؟ گفت: در میان فیلم‌های با مخاطب خاص زمانی طرحی به نام «آسمان
باز» را برپا کردیم تا فیلم‌هایی از این گروه اکران شوند و حدود 30
فیلم هم نمایش داده شد. این در حالی است که برخی از فیلمسازان فقط
می‌خواهند فیلم‌شان اکران شود.
شعبانی ادامه داد: در این مصوبه باید مشخص شود که چه تعداد از فیلم‌ها
به عنوان فیلم تجاری می‌توانند پخش شوند و حداقل یکی از آنها فیلم هنری
یا خاص باشد. او تأکید کرد: جوانانی که وارد سینما می‌شوند باید
بتوانند کار کنند و نباید استعداد آنها کور شود.
فرجی: با این مصوبه جلوی تولید آثار گرفته می‌شود
اما مدیر پخش حوزه هنری در این باره نظر دیگری دارد، غلامرضا فرجی با
بیان اینکه این مصوبه باعث رونق دفاتر پخش نمی‌شود، تأکید کرد: در واقع
چنین مصوبه‌ای عملاً جلوی تولید آثار را می‌گیرد. او گفت: دفاتر پخش
باید خود را به روزرسانی کنند تا بتوانند پا به پای دفاتر دیگری که
رونق دارند، وارد گود شده و فعالیت کنند. وی با بیان اینکه برخی از
مدیران دفاتر پخش اعتقاد دارند توانایی و ظرفیت فعالیت را دارند اما
امکانی برایشان فراهم نیست، افزود: اگر اینگونه است باید بررسی کنند که
چرا نمی‌توانند فعالیت کنند، چون دلایلی از جمله پول هیچگاه در این
عرصه حرف اول را نمی‌زند.
فرجی خاطرنشان کرد: مدیران دفاتر پخش باید به استانداردسازی، به روز
رسانی و در اختیار گرفتن علم توزیع فیلم مسلط باشند. علاوه بر این
برقراری رابطه یکی از مهمترین عواملی است که می‌تواند در این حوزه باعث
فعالیت خوب باشد. این یک اصل است که یک دفتر پخش با تمام سینماهایی که
در هر استان یا شهری وجود دارند بتوانند برای کالایی که می‌خواهد توزیع
کند، در ارتباط باشد تا زمان و شیوه توزیع را به خوبی انتخاب کند.
ساداتیان: آمریکا هم برای ایجاد رقابت قانون ضد انحصار تعریف می‌کند
در این باره سیدجمال ساداتیان، یکی از تهیه کنندگان سینما که مسئولیت
پخش تولیداتش را هم خود بر عهده دارد، گفت: افراد باید ظرفیت ها،
استعدادها و توانایی های خود را نشان دهند و شاید این مصوبه امکانی را
برای این مسأله فراهم کند.
او با اشاره به اینکه اکنون شرایط رقابت میان دفاتر پخش از بین رفته
است، گفت: آمریکایی ها که سمبل فعالیت در بخش خصوصی هستند، زمانی که
حوزه ای تک بعدی و مونوپل می‌شود و حالت انحصار به خود می‌گیرد، برای
ایجاد رقابت، یک قانون ضد انحصار تعریف می‌کنند تا به این ترتیب بعضی
زدوبندها از بین برود و افرادی که در شرایط مساوی، ظرفیت رقابت دارند
بتوانند خودی نشان دهند. تهیه کننده فیلم «برف روی کاج‌ها» خاطر نشان
کرد: اگر اینگونه به مصوبه اخیر شورای مرکزی پخش‌کنندگان نگاه کنیم
می‌توان فرصتی را به برخی دفاتر پخش داد که به هر دلیلی امکان ورود به
عرصه توزیع فیلم را ندارند. حتی برای دفاتری که ظرفیت فعالیت دارند،
اما به دلیل تک بعدی بودن عرصه پخش نمی‌توانند حضور پررنگی داشته
باشند.
ساداتیان همچنین اشاره کرد: البته مشکل اساسی ما این است که ظرفیت
اکران در برابر فیلم‌هایی که سالانه تولید می‌شوند بسیار کم است و همین
موضوع مشکلاتی را در حوزه پخش به وجود می‌آورد. در حالی که
تهیه‌کنندگان و پخش‌کنندگان نقطه‌نظرات متفاوتی دارند، کارگردان «دل بی
قرار» ضمن انتقاد شدید به کانون پخش کنندگان برای ایجاد مشکل برای
اکران فیلم‌های سینمایی تأکید کرد: زندگی و سلامتی ام در خطر است و در
صورت ادامه این روند شکایتم را به دفتر وزیر ارشاد یا آقای ایوبی خواهم
برد.
قربان محمدپور در این باره توضیح داد: اسفند ماه سال گذشته برای اکران
فیلم «دل بی‌قرار» با موسسه فیلمیران قراردادی را منعقد کرده و طی آن
قرار شد این فیلم مهر ماه روی پرده برود اما از آن تاریخ تاکنون شورای
صنفی نمایش و کانون پخش کنندگان براساس قانونی که خود وضع کرده‌اند
مانع از اکران فیلم شده اند.
وی ادامه داد: الان سه ماه است که هر هفته به شورای صنفی نمایش و کانون
پخش کنندگان می روم تا وضعیت فیلم را مشخص کنم، نکته جالب این است که
اکثر اعضا قول می‌دهند تا مشکل را حل کنند اما تا امروز هیچ اتفاقی در
این زمینه نیفتاده است
این کارگردان ضمن اعتراض شدید به وضع چنین قوانینی از سوی برخی شوراها
و صنوف گفت: من به عنوان کارگردان و صاحب اصلی فیلم، تمام زندگی ام
را روی «دل بی‌قرار» سرمایه گذاری کردم. اما متأسفانه امروز با چنین
قوانینی سرمایه بخش خصوصی را به خطر انداخته‌اند.
کارگردان «دل بی‌قرار» در پاسخ به این پرسش که پاسخ کانون پخش کنندگان
و شورای صنفی نمایش به درخواست های شما چه بوده است اظهار کرد: شورای
صنفی و کانون پخش کنندگان می‌گویند که فیلمت را به دفتر پخش دیگری بده
تا بتواند سر موقع (بعد از فیلم استرداد در گروه آفریقا) اکران شود.
محمد پور در عین حال توضیح داد: موسسه «فیلمیران» فیلم من را به نسخه
35 میلیمتری تبدیل کرده و تاکنون علاوه بر آماده سازی مواد تبلیغاتی
آن، 25 کپی از آنونس فیلم را آماده و برای نمایش به سینماها ارسال
کرده است. من به شورای صنفی نمایش و کانون پخش کنندگان گفتم که شما
دفتر پخشی به من معرفی کنید که اولاً قابل اعتماد باشد و ثانیا بتواند
ابتدا 48 میلیون تومان هزینه ای که فیلمیران انجام داده را پرداخت کند
تا بتوانم فیلم را به آن دفتر بدهم اما نه دفتر پخشی معرفی می‌کنند و
اجازه اکران به فیلمم می دهند.
وی با ابراز نگرانی از اینکه زمان اکران فیلمش عقب بیفتد خاطر نشان
کرد: متأسفانه با فیلم قبلی من هم (زبان مادری) همین کار را کردند و
چند سینمای محدود تنها یک هفته آن را نشان دادند. اگر بخواهند زمان
اکران «دل بی قرار» را به تأخیر بیندازند به اکران بهمن یا اسفند ماه
می‌رسیم که اصلاً نمی‌توان فیلم را اکران کرد و این باز هم باعث متضرر
شدن یک فیلمساز در بخش خصوصی خواهد شد.
قربان محمد پور در پایان سخنانش با تأکید بر اینکه زندگی اش در خطر
است اظهار کرد: من تمام زندگی ام را روی «دل بی‌قرار» سرمایه گذاری
کردم و این روزها فشار بسیار شدیدی را تحمل می‌کنم و سلامتی ام هم در
خطر است، اما متأسفانه شورای صنفی نمایش و کانون پخش کنندگان هیچ توجهی
نمی‌کنند. اگر تا پایان این هفته این مشکل حل نشود به دفتر وزیر ارشاد
یا آقای ایوبی متوسل خواهم شد.
مجید برزگر: کورسوی امید فیلمسازان مستقل از دست می‌رود
مجید برزگر معتقد است که محدود کردن دفاتر پخش به اکران تعداد چهار
فیلم در سال به رکود سینما دامن می زند. او ادامه داد: نحوه
سیاستگذاری ها در اکران، به سمت محدود کردن دفاتر پخش می‌رود، در حالی
که وقتی این قانون نبود، دفاتر می‌توانستند با در اختیار داشتن
فیلم‌های متنوع، فیلم‌های خاص و مستقل را هم پخش کنند.
برزگر خاطرنشان کرد: واقعیت این است که ما چند دفتر پخش فعال داریم که
در کنار پخش فیلم‌هایی که می‌توانند پرفروش باشند، فیلم های دیگری را
هم مانند فیلم های هنری یا خاص پخش می‌کنند اما وقتی محدودیت ایجاد
شود روشن است که آنها هم تصمیم گیری خود را تغییر می‌دهند. او تأکید
کرد: با این اوصاف عملاً کورسوی امیدی که برای فیلمسازان مستقل بوده از
دست می‌رود.
کارخانی: صحبت از وضعیت دفاتر پخش خنده دار است
مهرشاد کارخانی هم درباره این موضوع به خبرنگار ایسنا گفت: محدودیت
دفاتر پخش برای اکران فیلم‌های سینمایی یک بازی صنفی است که سالهاست
گریبان سینما را گرفته و به این زودی ها هم درست نمی‌شود.
کارگردان فیلم سینمایی «ریسمان باز» با اشاره به اینکه مسئله پخش در
سینمایی ایران یک داستان قدیمی است، اظهار کرد: در شرایطی که بحث
ورشکستگی کلی سینما مطرح است و نیز در شرایطی که برای فیلم های
سینمایی تماشاچی نداریم، صحبت از وضعیت دفاتر پخش خنده دار است.
او گفت: این در حالی است که در شهری مانند تهران با بیش از 15 میلیون
نفر جمعیت، سالن‌های سینمایی زیادی برای نمایش فیلم‌ها وجود ندارد و
اگر دولت به بخش خصوصی اعتماد کند تا آنها سرمایه خود را وارد سینما
کنند و اگر سالن های سینمایی زیادی ساخته شود، آن موقع می‌توان درباره
پخش فیلم و دفاتر پخش صحبت کرد؛ اما در شرایط اقتصادی امروز وقتی فیلمی
با هزینه زیاد تولید می‌شود، آن هم با مشکلاتی که در سینمای مستقل
وجود دارد، حرف زدن درباره پخش فیلم خنده دار خواهد بود.
درمیشیان: محدود کردن دفاتر پخش یعنی نابودی سینمای مستقل!
رضا درمیشیان در خصوص مصوبه جدید کانون پخش‌کنندگان سینمای ایران که هر
دفتر سینمایی را محدود به پخش تنها 4 فیلم در سال می‌کند، گفت: محدود
کردن دفاتر پخش به نمایش 4 فیلم در سال اصلاً به معنی رونق دادن به
دفاتر تعطیل شده نیست بلکه در راستای نابودی بخش خصوصی و سینمای مستقل
ایران است.
کارگردان فیلم‌های «بغض» و «عصبانی نیستم!» در این باره به ایسنا
توضیح داد: وقتی یک پخش موفق محدود به پخش تنها چهار فیلم در سال
می‌شود، خب طبیعی است که سهمیه اش را با چهار فیلم تولید خودش پر
می‌کند. اگر هم سهمیه خالی داشته باشد ترجیحش فیلم‌های تجاری صرف است.
بنابراین در وهله اول دود این مصوبه می‌رود در چشم سینمای فرهنگی و
مستقل که مطمئنم برای کانون پخش این سینما مهم نیست.
درمیشیان افزود: طبق این مصوبه کانون پخش، تهیه‌کننده مستقل باید
سرگردان و راهی یک سری دفتر تعطیل با شیوه پخش سنتی شود تا فاتحه
سرمایه اش خوانده شود و دیگر فکر تولید به سرش نزند. یعنی باید سرمایه
تهیه‌کنندگان بخش خصوصی نابود شود تا یک سری دفتر سنتی شکوفا شوند؟
واقعا کجای این قضیه انصاف است؟ آیا این خودش یه جور سهم خواهی، رانت
خواری و انحصارگری نیست که یک سری دفتر پخش تعطیل بدون هیچ‌گونه تلاش و
سرمایه‌گذاری، سینماگران را مجبور به پخش فیلم‌هایشان کنند؟
وی ابراز عقیده کرد: این مصوبات بیشتر سنگ اندازی برای یک‌سری تسویه
حساب های شخصی است و قربانی اش صاحبان فیلم ها. مگر نه چرا شورای
پخش‌کنندگان باید برای صاحب فیلم تصمیم بگیرد که فیلمش را به یک پخش
بدهد یا ندهد؟ آیا عرضه و تقاضا یک امری اختیاری نبوده و اجباری است؟
چرا شورای مرکزی پخش، از دفاتر پخش سنتی نمی‌خواهد با ارتقا شیوه پخش،
خودشان این رغبت را در فیلمسازان و صاحبان فیلم‌ها ایجاد کنند تا فیلم
هایشان را آزادانه به آنها بدهند نه اینکه سینماگران را مجبور به
ارائه فیلم‌ها به این دفاتر کنند؟!
درمیشیان در پایان گفت: ای کاش شورای مرکزی پخش، دفاتر موفق پخش را
تشویق به عرضه و پخش فیلم‌های مستقل و فرهنگی می کردند نه اینکه با این
مصوبه ها این فیلم ها را از لیست پخش ها خط بزند.
